کــــلــبه تــنــهایــی مــا

رییس دولت اصلاحات گفت: اگر توسعه سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و علمی نداشته باشیم، نمی‌توانیم به توسعه اقتصادی دست پیدا کنیم.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدمحمد خاتمی در مراسم نهمین بزرگداشت دکتر تقی ابتکار افزود: اگر نهادهای مدنی مورد توجه جدی قرار نگیرند و حتی در عرصه سیاست، احزاب، تشکل‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی به‌صورت بخش خصوصی و نهادهای مدنی به توسعه دست پیدا نکنیم و بپنداریم که توسعه اقتصادی منهای توسعه فرهنگی، علمی و سیاسی است به نتیجه نخواهیم رسید.

وی با بیان اینکه برای دستیابی به توسعه اقتصادی نیازمند الگو هستیم، افزود: توسعه همه‌جانبه، پایدار، ناظر بر محیط‌زیست، دارای اهتمام برای برپایی عدالت، الگویی است که می‌تواند برای کشور مفید باشد و اکنون رای‌ها بر همین موضوع است و امیدواریم در عمل هم شاهد چنین امری باشیم.

رییس‌جمهور اسبق کشورمان با بیان اینکه در توسعه پایدار باید به موضوع عدالت توجه شود، افزود: توسعه‌ای که منجر به اختلاف طبقاتی شود و بخش عمده‌ای از جامعه از برآوردن نیازهای اولیه خود محروم باشند و افرادی یا گروه‌ها و جریان‌هایی یک‌شبه به میلیاردها و هزارهامیلیارد برسند مطلوب نیست.

خاتمی سیاست‌های اقتصاد مقاومتی را پیشرو و همه‌جانبه دانست و افزود: لازمه این سیاست‌ها توجه به موضوع محیط‌زیست است و برخلاف این تصور که ممکن است سیاست‌های اقتصاد مقاومتی ریاضتی باشد، پیشرو و همه‌جانبه است، اما توجهی که به محیط‌زیست شده کافی نیست.

وی تاکید کرد: سازمان حفاظت محیط‌زیست باید در راس قرار گرفته و همه ارکان برنامه‌های توسعه‌ای در برنامه‌ریزی، اجرا و نظارت باشد. 

رییس دولت اصلاحات افزود: اگر چنین برنامه‌ای داشته باشیم، می‌توانیم اطمینان پیدا کنیم که لااقل با مشکلات و خطراتی که دنیا اکنون با آن مواجه است، مواجه نخواهیم شد و علاوه بر آن می‌توانیم جلو مشکلات کنونی را بگیریم.

وی ضمن گرامیداشت یاد مرحوم دکتر تقی ابتکار اظهارکرد: اگر دغدغه‌های ایشان و رهنمودهایشان آنطور که باید و شاید عملی می‌شد وضع زندگی ما بهتر از این بود و خدا را سپاسگزاریم که فرزند وی دکتر معصومه ابتکار چه در دوره‌های قبلی و چه در حال حاضر که در دولت تدبیر و امید مسوولیت حساس و مهم محیط‌زیست را برعهده دارد همواره نقش برجسته‌ای در بهبود وضعیت محیط‌زیست کشور داشته است.

  خاتمی گفت: بشر پیشرفت‌های فوق‌العاده شگفت‌انگیزی داشته است به‌ویژه در دو، سه قرن اخیر که دنیای مدرن تسلط انسان بر طبیعت و مهارکردن بسیاری از خطرات، مشکلات، بیماری‌ها، آسیب‌ها و تسهیل در زندگی را به‌همراه داشته باشد اما متاسفانه به دلیل دید یک بعدی انسان امروزی و یک‌بعدی بودن روح تمدن مدرن با وجود این پیشرفت‌ها و دستاوردها با مشکلات و سختی‌های فراوانی مواجه هستیم. 

وی افزود: امروز بیماری‌های سهمگینی مانند وبا، مالاریا و بسیاری دیگر از بیماری‌های اپیدمیک فعال شده‌اند اما در مقابل با بیماری‌های نوظهوری مواجهیم که عمدتا ناشی از زندگی صنعتی جدید هستند که متاسفانه این مسایل در کشورهایی که از توسعه عقب افتاده‌اند فاجعه‌بارتر است. 

رییس‌جمهور پیشین ایران تصریح کرد: در حوزه محیط‌زیست با آسیب‌ها و خطرات بزرگی در کشور مواجه هستیم که بخشی از آن جنبه جهانی داشته و ناشی از رفتار نادرست انسان صنعتی و مدرن و بخشی از آن ناشی از مدیریت ناصحیح است.  خاتمی ادامه داد: مسایلی از جمله گرم‌شدن زمین، خشک‌شدن دریاچه‌ها، نابودی جنگل‌ها و مراتع، افت آب‌های زیرزمینی، آلودگی‌ هوا و صوتی از جمله مشکلاتی هستند که از ناتوانی یا نارسایی کارهای انجام شده به وجود آمده است. 

وی با بیان اینکه دولت خودم را هم از این موارد مبرا نمی‌دانم، افزود: با این وجود مشکلاتی که پدید آمده در دوره‌های مختلف شدت و ضعف داشته است.

رییس دولت اصلاحات مشکل آب را یکی از مسایل اساسی در دنیای امروز دانست و گفت: به تعبیر برخی تحلیلگران اگر بناست جنگ جهانی سوم رخ دهد به احتمال قوی بر سر آب خواهد بود. خاتمی افزود: قرن جدید با تکنیک و تکنولوژی ارتباط محکم داشته و می‌توان تکنیک را روح تمدن جدید دانست که با وجود کارهای بزرگی که کرده در صورت همراه‌شدن با روح فزون‌خواه انسان سیری‌ناپذیر، فاجعه‌آفرین می‌شود.

وی ادامه داد: تکنیک به دنیا و موجودات به‌عنوان مواد خامی می‌نگرد که باید فرآوری شده و در بازار مصرف و تقاضا لحظه‌به‌لحظه افزایش پیدا کند. انسان فزون‌خواه نیز با کمک تکنیک نه‌تنها در طبیعت بلکه در همه ارکان زمین تصرف می‌کند.

  رییس دولت اصلاحات اظهار کرد: خوشبختانه بشر امروز متوجه فاجعه شده و اگرچه دیر به این موضوع پی برده اما به هر حال متوجه شده و با وجود اینکه نشست‌ها، کنفرانس‌ها و جلساتی برای موضوع محیط‌زیست برپا شده که می‌توان گفت به نوعی به نفع قدرت‌های بزرگ است، اما در هر صورت خود این حرکت مهم است. 

خاتمی تاکید کرد: کشوری هستیم بسیار ثروتمند و شاید کمتر کشوری در دنیا باشد که به لحاظ منابع مادی طبیعی و انسانی مانند ایران باشد. همچنین از لحاظ انرژی که خون تمدن جدید است چه در گاز و چه در نفت، اولین منابع و ذخایر جهان را در اختیار داریم. علاوه بر آن از نظر منابع طبیعی و نیز وضعیت بی‌نظیر ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی، استعدادها و سرمایه‌های فراوانی داریم و شایسته پیشرفت در همه زمینه‌ها هستیم.

رییس‌جمهور پیشین ایران اضافه کرد: با وجود همه این امکانات به‌شدت نیازمند توسعه‌ایم و نمی‌توانیم از مدار پیشرفت دور بمانیم و توانایی‌ها، استعداد، شایستگی و سرمایه‌هایی که در کشور داریم نیازمند تدبیر سنجیده است که اگرچه کارهای خوبی انجام شده اما کافی نیست. وی تصریح کرد: نباید توسعه را فقط در افزایش درآمد سرانه، ‌کارخانه‌ها، زیربناهای اقتصادی و تولید کالاهای رقابتی، حضور در بازارهای جهانی و توان و دانش بهره‌گیری از امکانات موجود بدانیم که اگرچه این مسایل شرط لازم توسعه است، اما مهم‌ترین مساله‌ای که باید در توسعه مورد توجه قرار گیرد «محیط‌زیست» است.

خاتمی افزود: توسعه‌ای که به نابودی محیط‌زیست بینجامد، فاجعه است، همان‌گونه که در چشم‌انداز ۲۰ساله کشور توجه به همین موضوع مدنظر قرار گرفته است. علاوه بر آن یکی از امتیازات قانون اساسی ایران این است که محیط‌زیست به‌عنوان یک اصل در قانون گنجانده شده است.